Zeki Müren maketi ve yatak odası





Gece çökmeye başladığında Kale fotoğrafları ile harika bir anı yakalayıp gece hayatı içinde kaybolmak lazım.  Gündüz bembeyaz geceleri rengarenk bu şehirle ilgili yazılacak çok şey var belki ama yiyin, gezin, yüzün, eğlenin ve tadı damağınızdayken gidin.

Geldim gördüm yenildim gittim :)



Dipnot: Sokaklarında çok sayıda heykeller bulunuyor bu heykellerin çevresinde de oturma alanları mevcut. Nereye gitsem bir başka heykel. Sanat içinde bir şehir. 

Çanakkale sadece yüz yıl önce başlayan bir savaş geleneğine değil adını dünyaya daha önceden duyurmuş savaşların da merkezindeydi. Truva Filmine konu olmuş efsanelerin başladığı yer olan Çanakkale stratejik bir bölgede bulunduğunu tarih bize öğretmiştir. 2. İstanbul gibi boğaza sahip olması tarihi çağlarda da hem denize sahip olmanın hem de Anadolu Coğrafyasına girişte önemli bir alana adım attığımızı anlıyoruz.


Antik şehre girerken 5 lira otopark parasıyla ve müze kartla giriş yaptım. Efes'te 10 lira otoparka para vermiştim. 5 lira zarardan kar etmişim. Adımımızı atar atmaz içeriye meşhur Truva Atını görüyoruz. Fotoğraf çekilmeyeni dövdükleri o at. Efes şehri gibi düzenli ve günümüze kalan bir yanı yok ne yazık ki. Daha çok bir harabe alana dönmüş, bazı eserler günümüze tam ulaşmış. 11 katman halinde medeniyetler üst üste eklenmiş aslında buraya. 11 medeniyetin yükseldiği, katman katman duvarların örttüğü bu alanda taş taş üstünde bırakılmamış.
 Yazımda kendi fotoğraf çekimleri dışında fotoğraflardan faydalandım çünkü stratejik alanı gören bir yerde olduğunu göstermek istedim. Tepe noktada oluşu, Truva filmindeki o savaş sahnesinin kafamda yer ettiği alan olduğuna emin oldum.

 Mimari de işçilikleri zayıf ancak belki de sanatla uğraşacak kadar çok uzun süreli medeniyeti olmadı. Sürekli el değiştiren bir kale.


Manzarasında Şehitler Abidesini görebildiğimiz Troas boğaza yakın ve Çanakkale savaşlarında da kullanılan bir yerdi.














En çok ilgimi çeken şeylerden birisi kerpiçten örülmüş duvarların günümüze ulaşması. Mermer, taş ulaşırken gün yüzü görmüş bin yıl boyunca ama hala duran duvarları.









Şehre giriş bu taş yoldan yapılıyor. Yokuş ve taştan. Yolun yapımı oldukça nizami ve yorucu olduğundan merkeze ulaşımda biraz zorlayıcı etkenlerden. Belki de bir savaş stratejisidir.







Buradan da kafamda milyonlarca soru işaretiyle ayrılırken, daha güzel bir çalışmayla tarihi gün yüzüne çıkarırlar umarım diyerek Truvalılara selam ederek uzaklaşıyorum. Birkaç tane çektiğim fotoğrafla şehri tanıyalım o zaman..

















Truva Antik Şehrine Nasıl Gidilir?

Helenistik, Roma, Doğu Roma, Beylikler ve Osmanlı dönemleri boyunca yaklaşık 9000 yıl kesintisiz yerleşim görmüş ve tarihinin tüm aşamalarında çok önemli bir liman kenti ve kültürel ve ticari merkez olmuştur.

Harika taş işçiliği, oymacılığı, sanatın ne kadar içinden geldiğini gösteriyor yüzlerce yıl sonra bile. Mimar gibi düşünemesem de bunca zaman sonra bile bizlere kalabildiyse eserler oldukça sağlam ve özenle yapılmış. Kaç savaş, kaç çağ kapattı bu taşlar.  Buraları gezerken aynı zamanda o insanların yaşayışlarını, adım attıkları, gezdikleri, eğlendikleri, öğrendikleri yerlerin içinde  anlamaya, hissetmeye çalışıyorum.

Kendi inandıkları tanrıları taşlara oymuşlar, bunları ana binalarının üzerilerine kazımış olmaları, inanışlarına ne kadar bağlı olduklarını gösterdi. Dikkatimi çekenlerden başlıca şeylerden birisi de Meryem Ana Kilisesi yerleşimin dışında bırakılması. Kilise sonraki medeniyetlerle gelmesine karşın neden daha merkeze yapılmadığını merak ettim. Yoksa kütüphanenin merkezi olması önce eğitim sonra din mesajını mı bizlere veriyor?



Çocukken geldiğimde burada oturup resim çizen insanlara denk gelmiştim. Şimdi herkes telefonlarına sarılıp fotoğraf çekiyor tabi işin kolayı varken. Mermer yoldan tiyatroyu gezip Kilise yoluna girerken bu şehirde 200.000 kişinin yaşadığını öğrendim ve buraya gelen ziyaretçi sayısıyla bile gözüme kalabalık gelen Efes o dönemlerde küçük İstanbul gibiydi sanırım.



Küçük bir notla kapatmak istiyorum yazımı. Hediyelik eşya dükkanından mutlaka bir anı alarak gitmekte fayda var. Bir daha ne zaman gelirim bilinmez ama aklımda kalacağı kesin Ephesus'un. 

Edirne'nin Selimiye Camii çevresinde bir duruşu varken buranın en güzel, en eski modern yerleşimi yüzlerce eski ahşap evlerden bulunan Kaleiçi. Ankara'da Beypazarı, Eskişehir Odunpazarı evleri sonradan ekleme olsa da buradaki evler orijinalliğiyle dimdik duruyor. Modern hayatın verdiği betonlaşmadan dolayı mahalledeki insanlar daha lüks semtlere yerleştiğinden ahşap evler bakımsızlıkla ve yıkılmayla karşı karşıya kalmış. Alipaşa'nın uzayan çarşısı, Saraçlar caddesinin yanıbaşında Edirne'nin kalbinde olan bu semtte yüzlerce farklı kapı, pencere, estetik evlerle hayallerin, umutların ve tarihin içinde gezebilirsiniz. Elinize bir fotoğraf makinesi alıp sokak aralarındaki kafelerde dinlenip gezebilirsiniz. Hiç sıkılmadan sokağın bir başından öbür ucunu görebilecek kadar şeffaf sokaklar. Güleryüzlü insanların yaşadığı Edirne halkı ve kendinizi güvenli hissedeceğiniz bir hayat. Daha fazla konuşmak yerine fotoğraflarla anlatmak istiyorum ne varsa. Edirne gezilerinde buradan bahsedilmez ancak yazımı okuma fırsatı olan sizler görmeden gitmeyin diyeceğim bir başka yerde burası.

Hıdır Baba Tabyaları adını tepe üzerinde bulunan Hıdır Baba Türbesinde alıyor. Bu bölge Edirne'nin tepe noktasında ve Balkanlara bakan bir yamaç üzerinde bulunuyor. 2015 yılından bu yana restore edilen askeri bölgenin geceleri Edirne manzarası içinde harika bir yer. İç kısımlarını gezince yeşilliğin içinde harika taştan duvarlarla simetrik odalarını görebiliyorsunuz. Karargah olarak vatan savunmasında kullanılan en stratejik yer olduğunu söylemek mümkün. Burada alınan kararların belki de 2. Balkan Savaşlarında Trakya'nın alınmasında önemli bir merkezdi.




Askeri Hastane Balkan Savaşlarında aktif olarak kullanılan ancak sadece ön girişinden küçük bir bölüm kalmış. Hastaneye ait ne yazık ki etrafta pek bir kalıntı gözükmüyor. Belki bunun başlıca sebebi çöplüğün içinde bırakılmasıdır. Çanakkale savaşında yaralı askerlerin bir kısmının da burada tedavi edildiği söylenmekte olduğunu duyunca aslında çok zaman geçmemesine rağmen tarihi binalarımızı koruyamadığımızı yine gördük. Kalan bu yapının da yıkılmasını bekliyor gibiyiz. Pis kokular ve çöplükte gezinen köpeklerin içinde fotoğraf çekmek için arabadan uzaklaşamadım bile. hastanenin önceki halini merak edip araştırdığımda ise hayretler içinde kaldım. Oldukça büyük bir alanda tam teçhizatlı bir hastane görünümü veriyor.

Sarayiçi Edirne'nin en eski yapılarının bulunduğu bölgeleri içine alan bir yer. IV. Mehmet Av Köşkü, Er Meydanı, Adalet Kasrı, Balkan Şehitliği, İmarethane, Hamam ve yıkılmış harabe (Osmanlı Sarayı) tarihi alanları içine almış tarih Osmanlı Tarihi kokan eski başkent üssü.

Bu bölgede yaklaşık 20.000 sivil ve askerin Balkan savaşlarında esir edilerek, açlıktan şehit edildiğini, çevredeki ağaç kabuklarını kemirerek yaşama tutunmaya çalıştığını belirtmek i





sterim. Bulgar zulmünün izlerini daha büyük bir şehitlikle bölge güzelleşebilecekken, bakımsız ve küçük bir şehitliğimiz bulunmaktadır. Hatta şehitlik diğer yapıların gölgesinde kalmış, şehirde yaşayan vatandaşlardan olduğunu düşündüğüm içki şişeleri görmek insanın içini acıtıyor.

Adalet Kasrı ise kurşun kalem gibi bir mimarisi olan ve önünde bulunan iki küçük sütunun önüne verilen adli kararlar açıklanıp idam edilenlerin kelleleri sergileniyormuş. Yapının Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan'a yaptırıldığını öğrenince Edirne gibi bir başkentin mimarisi de büyük üstada kalmış.














Saray Mutfağı, mimarisi bölgedeki yapılarla beraber oldukça uyumlu gözüken bir eser.











Osmanlı Sarayı ise bakımsızlığı ve korunaksız haliyle ülkemizdeki tarihe verilen önemi bir kez daha gözler önüne seriyor. Osmanlı'nın en büyük ikinci sarayı olması rağmen özellikle Balkan Savaşlarında zarar gören Saray kendi kaderine bırakılmış. Alanı çevreleyen hiçbir önlem alınmamış ve kirliliğiyle atalarımıza saygımızı sorgulatıyor. Gönül isterdi ki bu alanda kazı çalışmalarıyla sarayın neye benzediğini çizimlerle anlatan bir sunum hazırlanabilseydi.

IV. Mehmed Av Köşkü, Er Meydanına yaklaşık 250 metre uzağında ormanlık alan içinde bulunuyor. Burada şehrin bütün stresini atabileceğiniz bir sessizlik var. Hatta ezan okunurken kulağa o kadar güzel geliyor ki bu alanın özel bir akustiği var. Tavuk ormanı diye geçen bu alanda tavuk yumurtalarını inşaatlarda kullanmak için üretim yapıldığı söylenmekte. Burada çeşitli ağaçlar ve hayvanlar da olduğunu, IV. Mehmed'in avlanmak için burada bir oda yaptırdığı görülüyor. Mutlaka burada bir çay için derim Edirne'de az bilinen güzel yerlerden.

Er Meydanı, güreş denince akla gelen ilk yer olan Edirne'nin turistik anlamda memleketin dört bir yanından turist çekmesine sebep olan yüzyıllarca devam eden organizasyon yeri. Kurtdereliler, Koca Yusuflar, Ali Taşçılar.. Ne kadar yiğit varsa tarihimizde mutlaka bu meydanda güreşmiş. Ter dökmüş. Bunu düşünmek bile Sarayiçi'nin maneviyatını yüceltiyor. 1 hafta süren şenliklerde çeşitli konserler, etkinliklerle güreşler sona eriyor.


Kısacası bu alanda Fatih Sultan Mehmet'in yüzdüğü nehiri, Kanuni'nin Adaletini, yüzyılların geleneğini yaşıyoruz. Edirne'nin gözlerden uzak ama en değerli alanını görmeden gitmeyin.


Dipnot: Sarayiçi hıdırellez, kakava ve babafingo etkinliklerinin de merkezi durumunda.